Przyczyny łagodnego rozrostu prostaty nie zostały do końca poznane. Łagodny rozrost prostaty związany jest ze starzeniem i zmianami hormonalnymi występującymi w trakcie starzenia.
U mężczyzn po czterdziestce organizm wytwarza coraz mniej testosteronu. Ponieważ wytwarzanie estrogenów (hormonów żeńskich) pozostaje nie zmienione, dochodzi do zmiany proporcji pomiędzy tymi dwoma rodzajami hormonów płciowych na korzyść żeńskich. W wyniku zaburzenia równowagi hormonalnej gruczoł krokowy powiększa się, co prowadzi do ucisku na cewkę moczową.
Łagodny rozrost prostaty nie występuje u mężczyzn pozbawionych jąder przed okresem dojrzewania. Kastracja powoduje zanik nabłonka prostaty.
Rozrost gruczołu krokowego powoduje ucisk na cewkę moczową i jej zwężenie. Utrudnia to oddawanie moczu i powoduje jego zaleganie w pęcherzu. Zalegający w pęcherzu mocz ułatwia rozwój zakażeń układu moczowego. Zwiększające się ciśnienie moczu powoduje jego stałe przemieszczanie do moczowodów i miedniczek nerkowych. Następstwem może być zapalenie miedniczek nerkowych, marskość nerek, niewydolność nerek oraz uogólnione zakażenie krwi (posocznica). W czasie choroby może dojść do nagłego zatrzymania moczu, które często spowodowane jest spożyciem alkoholu.
